Yönünü Belirleme Aleti 5./11. yüzyılın ilk yarısında, ilk defa her iki astronomda, Ebū er-Reyḥān Muḥammed b. Aḥmed elBīrūnī ve el-Ḥasan b. el-Ḥasan İbn el-Heysem’de, meridyen yönünü gölge yardımıyla ve «Hint Dairesi» aracılığıyla bulmak için kullanılan geleneksel grafik yönteminin hatalı olduğuna ilişkin belirgin bir fikir oluşmuştu. Bu […]
0 Read More
Modelimiz, göründüğü kadarıyla 15./9. yüzyılda elMāridīnī’nin (bkz. bir önceki sayfa) aletinin veya başka bir Arap modelin imitasyonu olarak ortaya çıkan, bize ulaşan Avrupalı bir orijinaline dayanı- larak yapılmıştır. Çift Kadran Pirinç, hâkkedilmiş. Yarıçap 160 mm. (Envanter No: A 3.01) Aletin diğer özellikleri, bir farkla bir önceki […]
0 Read More
Yakutlar kutusu, ünlü astronom ʿAlī b. İbrāhīm İbn eş-Şāṭir (ö. 777/1375 civarında) tarafından 767/1366 yılında Şam’da bir Memlük Valisi için imal edilmiştir. Biri kutupsal, diğeri ekvatorsal olan iki güneş saati içermektedir. Sonuncusu, ekvator bölgesinin dışında güneşin veya bir yıldızın konumuna göre saat açısını bulmaya yaramaktadır. Günümüzde […]
0 Read More
İbn el-Heysem (ö. 432/1041’den sonra) kırılmanın (inʿiṭāf) değişik durumlarıyla deney yapmaya yönelik bir alet tarif etmektedir, bu arada ışığın giriş açısı (zāviye ʿaṭfiyye), kırılma açısı (zāviye bāḳiye) ve sapma açısı (zāviye inʿiṭāfiyye) arasındaki ilişki incelenmektedir. Bu tarif 1884 yılında E. Wiedemann tarafından Latince tercümeden, Arapça orijinalle […]
0 Read More
19. yüzyıldan bir Osmanlı-Türk pusulasının üç rekonstrüksiyonu. Orijinali Köln’deki RautenstrauchJoest-Museum für Völkerkunde müzesinde bulunmaktadır. Bu pusula 1251/1853 yılında Aḥmed b. İbrāhīm eş-Şerbetlī isimli birisi tarafından imal edilmiştir. Pusula iğneli merkez çevresindeki dairede İslam dünyasından bazı önemli şehirlerin isimleri ve koordinatları kaydedilmiştir. Bu yerlerden birisinde bulunulduğu takdirde, […]
0 Read More
Bu küresel usturlap, Arap-İslam kültür çevresinden Avrupa’ya gelmiş ve 1962 yılında Oxford’da bulunan Museum of the History of Science müzesi tarafından bir açık arttırmada satın alınmıştır31. Bu usturlap, 1480 yılında Mūsā adlı bir usta tarafından imal edilmiştir. Küre pirinçtendir ve 83 mm. lik bir çapı vardır. […]
0 Read More
Bu alet, ekvator düzlemi enleminin gözlem yapılan yerin ufuk düzlemine ayarlanması ilkesine göre çalışmaktadır. Böylelikle, bu Avrupa güneş saati Arap-İslam çevresinde dāʾiret muʿaddil en-nehār olarak adlandırılan araçların geleneğindendir. Bu tip, 17. ve 18. yüzyılda Avrupa’da yayılmış görünmektedir. 1990 tarihli Amsterdam sergi kataloğu Time’da19, bunlardan iki örnek […]
0 Read More
Genel Bilgiler ve Jaipur Rasathanesi Timur Semerkant’ında Sultan Ulug Bey ve astronomları tarafından büyük bir titizlikle yürütülen astronomi ve matematiksel coğrafya çalışmaları, Babür’ün 932/526 yılında Moğol İmparatorluğu’nu kurması sonucu siyasi güçle birlikte Hindistan’a kaymıştı. Orada 18. yüzyılın başlarına kadar ortaya çıkan astronomik gözlem araçları ve yer […]
0 Read More
Semerkant Rasathanesi, Timur’un torunlarından Muḥammed Ṭaraġay b. Şāhruḫ Uluğ Bey (796- 853/1394-1449) tarafından kurulmuştur. Uluğ Bey bizzat astronom idi ve girişiminde kuşkusuz Merāġa Rasathanesi’nden esinlenmişti. Binanın tam olarak ne zaman yapıldığı ve bitirildiği bilinmemektedir. «ʿAbdurrezzāk [es-Semerqandī Maṭlaʿ-i Saʿdeyn ve-Mecmaʿ-i Baḥreyn adlı eserinde] 823/1420 yılı olaylarını anlatırken, […]
0 Read MoreMobile Uygulamalarımızı Aşağıdaki linkten indirebilirsiniz. IOS için : https://itunes.apple.com/us/app/historest/id975200069?mt=8 Android için : https://play.google.com/store/apps/details…
0 Read More