Yazı
Water is Life
Water in Science, Technology, Architecture, and Literature Balance of minutes described by Al-Khāzini (515/1121). The model in the Museum for the History of Science and Technology in Istanbul`s Gülhane is a reconstruction, which runs for one hour and is equipped with a scale of 60 […]
0 Read More
Âdil Melike Turhān Hastanesi
Anadolu’nun günümüze eksiksiz ulaşan bu en eski hastanesi 625/1228 yılında Faḫreddīn Behrām Şāh’ın kızı ve Mengücek Beyliği’nden Aḥmed Şāh’ın refikası Âdil Melike Turhān tarafından inşa ettirilmiştir. Hastane, Divriği’de (Sivas’ın güney doğusu) Aḥmed Şāh tarafından inşa ettirilmiş olan camiin bitişiğinde inşa edilmiştir. Hastane kısmı 32 x 24 metrelik bir alana sahiptir; cami ile […]
0 Read More
Enlem Ölçüm Aleti
Arap-İslam kültür çevresinde görünüşe göre 5./11. yüzyılın ilk yarısında enlem ölçümü için iki kullanım şekli sunan ve bir deklinasyon çizelgesinden yardım almaksızın herhangi bir günde kullanılabilen bir alet geliştirildi. Coğrafi yer çizelgelerinin genişletilmesi ve mükemmelleştirilmesi bakımından önemli olan bu alet, matematiksel coğrafyanın temel eseri el-Bīrūnī’nin Taḥdīd Nihāyāt el-Emākin li-Taṣḥīḥ […]
0 Read More
Fas Su Saati
Orijinali Fas’da (Maraokko) Ḳaraviyyīn Camii’nde bulunan ve Institut für Geschichte der Arabisch-Islamischen Wissenschaften tara- fından yeniden üretilen saatin rekonstrüksiyonu. Orijinalin yapımcısı Ebū Zeyd ʿAbdurraḥmān b. Süleymān el-Leccāʾī’dir. Saati 763/1362 yılında Sultan İbrāhīm b. Ebī el-Ḥasan b. Ebī Saʿīd’in emriyle imal etmiştir. Rekonstrüksiyonumuz: Ahşap, verniklenmiş. Ahşap öğeler […]
0 Read More
Bir Botu Kaldırmaya Yarayan Vinç
Modelimiz Türk amirali Pīrī Reʾīs (1525 civarı)’in atlasındaki bir tabloya dayanıyor. Marmara denizinde bulunan manastırlı bir ada gösteriliyor. Bu manastıra bir vinç yardımıyla bir bot kaldırılmaktadır.
0 Read More
Alev Fışkırtıcı
İbn Erenbuġā ez-Zerdkāş1 (774/1373)’ın Kitāb el-Enīḳ fī el-Manācnīḳ isimli kitabında, yakın çarpışmada kullanılan ve mızrak uzunluğunda alev üretebilen bir alev fışkırtıcısı (ṣandūḳ [el-] muḫāsafa) tarif edilmektedir. Bu silah, iki boru üzerinde silindir bir üfleç ile bağlı olan metal uzunca bir petrol resevuarından oluşmaktadır. Yanıcı madde küçük […]
0 Read More
Mesafe Ayarlayıcılı Mancınık
Bu mancınığın Leonardo da Vinci tarafından yapılmıştır. Bu çizim, modelimize temel teşkil etmektedir. Bu mancınıkta bir mesafe ayarlayı- cısının kullanıldığı hatırlatılmalıdır, Arap model lerden en geç 8./14. yüzyıldan itibaren tanıdığımız gibi . Mesafe ayarlayıcısı bir çark formunda mancınığa yerleştirildiği için belirli bir ilerleme kendini göstermektedir.
0 Read More
Bocurgatlı Büyük Ok Atar
Arapçası ḳavs bi-l-levleb olan bir veya bir çok bocurgat aracılığıyla gerilen bu tür büyük ok atar, daha 5./11. yüzyılda Arap-İslam kültür çevresinde yaygındı (bkz. s. 94). 6./12. yüzyılda Murḍā b. ʿAlī eṭ-Ṭarsūsī (6./12. yüzyıl) tarafından Sultan Salāḥaddīn’e ithaf edilen savaş tekniği kitabında (Tabṣirat Erbāb el-Elbāb fī […]
0 Read More
Denge Ağırlıklı Mancınık
Bu mancınık tipi, daha önce anılan ḳarābuġā’nın bir türüdür ve Arapça ez-ziyār adını taşımaktadır. İkisi arasındaki ana fark, bunun taş veya diğer büyük hacimli nesneler yerine ağır okları fırlatmasında yatmaktadır. Bu amaçla, denge ağırlığına hizmet eden taşlarla dolu kaplar, masif bir demir cisim ile değiştirilmiştir. Oklar […]
0 Read More
Meridyen
Yönünü Belirleme Aleti 5./11. yüzyılın ilk yarısında, ilk defa her iki astronomda, Ebū er-Reyḥān Muḥammed b. Aḥmed elBīrūnī ve el-Ḥasan b. el-Ḥasan İbn el-Heysem’de, meridyen yönünü gölge yardımıyla ve «Hint Dairesi» aracılığıyla bulmak için kullanılan geleneksel grafik yönteminin hatalı olduğuna ilişkin belirgin bir fikir oluşmuştu. Bu […]
0 Read More